انگيزه برای زندگی بهتر (۲) (درسی در مثبت اندیشی)

نزدیک به ۸۳٪ از مردم هدف مشخصی در زندگی ندارند و اغلب دنباله روی کارهای 
دیگران هستند!

انسان­هاي  بي انگيزه  انسان­ هايي  بي هدف  هستند.

     در زندگي به دنبال چه هستيد؟

     چه مي‌خواهيد؟ 

هدف شما در زندگي چيست؟ 

     قايقي را در يک اقيانوس تصور کنيد که سرگردان به­ دور خود مي‌‌چرخد و يا به سوي مقصدي نامعلوم حرکت مي‌کند. اين سرگرداني مي‌تواند مشکلات و خطرات جدي براي قايق و سرنشينانش به دنبال داشته باشد و موجب بلا تکليفي، تمام شدن منابع، برخورد با صخره‌ها و نهايتاً غرق شدن شود. ما هم مانند قايقي در اقيانوس عظيم زندگي هستيم. اگر هدف نداشته باشيم، اگر ندانيم که چه مي‌خواهيم و به کدام سو می­ رويم، ماه­ها و سال­ها سرگردان و نامشخص به دور خود چرخ مي ­زنيم.
در اقيانوس زندگي حضور داريم ولي راه به جايي نمي‌بريم. امروز و فرداي‌مان يکي است. در زندگي هستيم  ولي رشد،ترقي و پيشرفتي نمي‌کنيم. ضمن اين که احتمال بروز نارضايتي، اختلاف با اطرافيان و بيماري‌هاي رواني و جسمي در ما زياد خواهد بود. پس بياييد به زندگي و اهداف خود نگاهي تازه بياندازيم. اگر هدف نداريم، از همين امروز در صدد مشخص کردن آن برآييم و اگر داريم، آنها را به شکل نيرومندتري بازنگري کنيم.
شايد اين امر در ابتدا براي بعضي‌ها دشوار باشد ولي باور کنيد که گام نخست و مهمي است و گام­ هاي بعدي به اين گام مهم  وابسته ­است.

 هدف 

پيامد و « نتيجه مشخصي» است که مي‌خواهيم در« يک مقطع زماني خاص»  به آن دسترسي پيدا کنيم. به عبارت ديگر هدف وضعيت و شرايطي است كه مي‌خواهيم در زندگی داشته باشيم. اگر خود نتوانيم وضعيت‌مان را در آينده تعيين كنيم،‌ ناچار ديگران در محيط پيرامون‌مان،وضعيت خاصي ‌را به ما تحميل مي‌كنند. آنچه كه ديگران بر ما حكم مي‌كنند، چه بسا با ما سازگاري نداشته باشد. پس بهتر كه خود، هدف مطلوب‌مان را معلوم كنيم و به سمتش حركت کنيم.

خوب است که بدانيم بيشتر مردم يا هدف ندارند و يا هدف ناقص و  نامتناسبی را دنبال نمي‌کنند. در تحقيقي در دانشگاه شيکاگو از دانشجويان ترم آخر در خصوص هدفشان بعد از فارغ‌التحصيلي سوال و مشخص شد که  قريب به ۸۳٪ يا به عبارتي اکثر آنها در زندگي هدف مشخصي را دنبال نمي‌کردند. ۱۴٪ به‌صورت جسته و گريخته هدفي را درذهن خود داشتند و صرفاً ۳٪ اهداف مشخص و معيني را دنبال مي‌کردند. پس از ده سال همة آنها موردبررسي مجدد قرار گرفتند و مشخص شد که چهارده درصدي که اهداف پراکنده‌اي در ذهن خود داشتند، 3 برابر افراد بي‌هدف موفقيت کاري، شغلي و موقعيتي داشتند و سه درصدي که اهداف مشخصي داشتند ده برابر افراد بدون هدف موفقيت کاري، شغلي و موقعيتي داشتند.

مشخصات يک هدف چيست؟

• هدف بايد واضح، مشخص و معين باشد .هدف يا اهداف گنگ و نامفهوم صرفاً در حد تمايل و آرزو در ما باقي مي‌مانند و مي‌توانند باعث سرخوردگي هم بشوند. نگارش هدف به ما کمک شاياني مي کند که بتوانيم به آن وضوح و روشني بخشيم. بنابراين هدف خود را به طور مشخص بنويسيد و چندين بار آن را پاکنويس کنيد و تصوير ذهني مشخصي از آن داشته باشيد.
•  يک هدف بايد با نظام ارزشي و توانايي و ظرفيت ما هماهنگي داشته باشد. فهم و درک اين موضوع خيلي وقت­ها يک مسئله شخصي است و خود فرد بايد آن را به دقت مورد توجه قرار دهد و خودش آن را مورد سنجش و ارزيابي قرار دهد. در مورد کودکان ونوجوانان راهنمايي والدين و مشاوران علوم تربيتي در تعيين هدف با توجه به استعداد‌هاي آنها مي‌تواند مهم باشد. در مورد بزرگسالان نيز گاهي بايد در اين زمينه به آنها کمک شود.
• هر هدفي براي رسيدن به نتيجه نيازمند چهار عامل مهم است. اين چهار عامل عبارت­ اند از: انگيزه و خواهش، شرايط و امکانات، هوش و استعداد و سرانجام تلاش و پيگيري. اگر اين چهار عامل وجود داشته باشد، هدف به نتيجه مي‌رسد و فرد موفق مي‌شود. گاهي با نبود يک يا دو عامل هم فرد ممکن است به نتيجه برسد و اين در صورتي است که فرد عوامل ديگر را تقويت يا جايگزين کند. براي مثال اگر فردي براي رسيدن به هدف مشخصي، هوش و استعداد کافي ندارد، با تلاش و پيگيري بيشتر و يا ايجاد امکانات بهتر مي‌تواند کمبود هوش خود را جبران كند و به هدف خود برسد.

  چهار عامل مهم در رسيدن به هدف

•  انگيزه و خواهش
•  شرايط و امکانات
• هوش و استعداد
• تلاش و پيگير

  هدف بايد چار چوب زماني داشته باشد. هدف بدون زمان  صرفاً يک آرزو و  تخيل است. 

 بين هدف و راه رسيدن به آن بايد فرق قائل شويم. براي مثال من مي‌خواهم تا اسفند سال آينده ۱۰ کيلو کاهش وزن داشته باشم. براي رسيدن به اين هدف من هر روز يک ساعت ورزش مي­کنم و رژيم مي‌گيرم … يک جدول هم تنظيم مي‌کنم و مرتب در آن فعاليت‌هايمرا علامت مي‌زنم .

    براي تعيين هدف اساسي و مهم خود در زندگي بايد وقت گذاشت و اهداف خود در 1و 5 سال آينده زندگي  تعيين کرد. 

   در رسيدن به هدف بايد از برخي تمايلات و راحتي ها  گذشت و متحمل رنج هايي شد.

              نابرده رنج گنج ميسر نمي شود        مزد آن گرفت جان برادر كه کار کرد

براي رسيدن به موفقيت از کجا بايد شروع کرد؟

تعيين اهداف 

 برای خود وقت بگذاريد و 10 هدف مشخص براي يك سال آينده خود  مشخص کنيد. از امروز تا آخر اين هفته به خود وقت دهيد و اهداف خود را مشخص كنيد …فکر کنيد، تصور كنيد دوست داريد در سال آينده در کجا و چه شرايطي باشيد …فکر کنيد چنانچه به اين اهداف برسيد، چه منافعي براي ‌شما خواهد داشت و از چه ضررهايي (براي خود و ديگران) پيشگيري خواهد شد. فوايد و مضرات آن را بنويسيد. به همين ترتيب براي پنج سال آينده خودنيز حداقل 5 هدف بزرگ در نظر بگيريد. در اين زمينه هم فکر کنيد. چنانچه انچه به اين اهداف برسيد چه منافعي براي‌شما خواهد داشت. جايگاه شما چگونه خواهد بود و پيشگيرياز زيان چه اندازه خواهد بود (براي خود و ديگران). اين موارد را بنويسيد و آگاه باشيد.

      شما مي‌توانيد براي تعيين اين اهداف از افراد تحصيل‌کرده و با تجربه و حتي معلمان و مشاوران کمک بگيريد.  

بعد از تعيين هدف، مشخص کنيد که کدام هدف بيشترين اهميت را براي شما خواهد

داشت  (در صورتي که چند هدف داشته باشيد) و دور آن را خط بکشيد. حالا يک چار چوب زماني براي رسيدن به هدف در نظربگيريد و آن را مکتوب کنيد. سعي کنيد که چار چوب زماني شما به طور منطقي و با توجه به توانائي‌هاي شما باشد. براي مثال :

    ¦   من مي‌خواهم تناسب و زيبائي اندام خوبي داشته باشم … تا يک‌سال آينده ،از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم انسان خوش اخلاق و خوشرويي باشم …از فردا ، تاريخ … تا…( يا هميشه)

    ¦   من مي‌خواهم زبان انگليسي را به خوبي ياد بگيرم …تا يک‌سال آينده ،از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم در دانشگاه تحصيل کنم … يا به تحصيلم ادامه دهم. تا يک سال آينده از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم شاگرد ممتازي در کلاسم شوم .. اين ترم و تمام ترم‌ها از … تا ….

    ¦   من مي‌خواهم کامپيوتر ويا  تايپفارسي و انگليسي را ياد بگيرم…تا ششماه آينده از … تا …

    ¦   من مي‌خواهم از اين حالت افسردگي و اضطراب بيرون آيم… تا يک‌سال آينده ،از…تا…

    ¦   من مي­خواهم اعتماد به­نفس خوبي داشته باشم…تا يک‌سالآينده، از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم  ارتباطات اجتماعي خوبيبرقرار کنم … تا شش‌ماهآينده ، از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم ارتباط با همسر يا خانواده‌ام را بهبود بخشم …از فردا ، تاريخ … تا … (يا هميشه)

    ¦   من مي‌خواهم شغل خوبي در زمبنه تخصصي‌ام پيدا کنم…تا شش‌ماهآينده ، از…تا…

    ¦   من مي خواهم اطلاعات خوبي در زمينه مسائل عرفاني کسب کنم   تا شش‌ماه آينده ،از…تا…

    ¦   من مي‌خواهم انسان با اراده و منظمي در زندگيم باشم …از فردا ، تاريخ ….. تا… (يا هميشه)

توجه داشته باشيدکه  اهداف شما در زندگي بايد براساس تلاش،خلاقيت و قدرت شخصيتي خودِ شما تنظيم و برنامه­ريزي شود و نه براساس شانس، اقبال ولطف و همکاري ديگران. در واقع شما روي شانس، اقبال و همکاري و کمک ديگران خيلي حساب نمي‌کنيد و البته اگر هم پيشآمد با خشرويي پذيراي آن مي‌شويد.   

چه چيزهائي‌ را  هدف  نکنيد؟

     رسيدن به برخي از اهداف يا به عبارتي موفقيت در برخي کارها  صرفاً در دست شما نيست و نظر جناح يا  کميته مقابل هم مهم است. مانند ازدواج، مهاجرت به يک کشور پيشرفته و خاص، قبولي در کنکور دانشگاه سراسري و امثال اينها… در اين موارد ما بايد « تلاش» خود را هدف کنيم  و به موفقيت 
اميد‌وار باشيم  و البته احتمال موفق نشدن را  نيز بدهيم چون همة موارد موفقيت در دست ما نيست. براي مثال‌:

¦    من مي خواهم تلاش کنم که با فلاني ازدواج کنم …از امروز تا سال آينده من مي‌خواهم تلاش کنم که ازدواج کنم  ….ازامروز تا هر زماني که ممکن شود

¦    من مي‌خواهم تلاش کنم دوست (پسر يا دختر) مناسبي پيدا کنم …از امروز تا هر زماني کهممکن شود 

¦    من مي خواهم تلاش کنم که در کنکور روان شناسي دانشگاه تهران قبول شوم  …از شهريور امسال تاکنکور سال آينده.

¦  من مي‌خواهم تلاش کنم که به کشور اسپانيا مهاجرت کنم…از اين هفته  تا  تادو يا پنج سال آينده.

¦    من مي‌خواهم تلاش کنم که به کشور کانادا  مهاجرت کنم… از اين هفته  تا  تادو تا پنج سال آينده.

تلاش يعني جِد و جهد يا  قرار دادن خود در جايگاه مناسب برای ‌ب­دست آوردن ‌چيزی. براي مثال در مورد ازدواج تلاش يعني، زيباسازي  خود، خوش پوشي، خوش اخلاقي، داشتن رفتار مناسب،شرکت در مراسم و مجالس خانوادگي و اجتماعي. حضور در کلاس‌هاي درسي و کارگاه‌هايآموزشي، ورزشي، سخنراني‌ها و امثال اينها كه از عوامل مهم معرفي خود و ارتباطات اجتماعي محسوب مي‌شود. به خاطر داشته باشيد که اکثر افراد ناموفق افرادي هستند که تلاش درست و لازم را ندارند.

طرح و برنامه کاربردي (Action Plan)

     شما براي رسيدن به هدف بايد طرح درست و خوبي داشته باشيد. داشتن هدف به تنهايي کافي نيست. بايد طرح و برنامه داشت. بدون طرح و برنامه کار به جايي نمي‌رسد. بنابراين مشخص کنيد که چگونه مي‌خواهيد به اهدافتان برسيد. براي مثال اين هدف و چهار چوب زماني را در نظر بگيريد:

¦   من مي‌خواهم تناسب و زيبائي اندام خوبي داشته باشم…تا يک‌ سال آينده،از…تا…

 اول تعيين کنيدکه تا کي مي‌خواهيد به‌طور عقلاني به اين هدف برسيد… فرضاً تا يک سال آينده از20/12/1398 تا 20/5/99. حالا فکر کنيد که چگونه؟ فرضاً با چند نفر تماس مي‌گيرم ياآگهي روزنامه‌ها را مي‌بينم و از همين فردا در يک باشگاه بدنسازي در نزديکي خانه ثبت نام مي­ کنم. تصميم دارم يک روز درميان به باشگاه بروم و روزهايي را هم که به باشگاه نمي‌روم براي يک ساعت در منزل نرمش و ورزش می کنم. ساعات رفتن به باشگاه بعداز ظهرها برايم مناسب­تر است و ساعات تمرين در منزل هم به همين صورت از ساعت 5 تا 6 بعد از ظهر.

حالا يک  جدول درست کنید و هر روزي را که تمرين کرده‌اید را در  آن علامت بزنید… بدین ترتیب شما در مسیر درست هدفتان گام بر می دارید و حتماً به آن خواهید رسید.