آشنائی « با تفکر يا انديشه خود » آغازی در روانکاوی سلامتی و برنامه ریزی های ذهنی

ما در درون تنها يک نفر هستيم و با خودمان ويا ساير ابعاد وجودي مان صحبت مي‌کنيم. براي درک بهتر موضوع لازم است اشاره مختصري به ديدگاه روانکاوي دربارة روان انسان داشته باشيم. دکتر سيگموند فرويد پدر روانکاوي اعتقاد داشت که ذهن يا دنياي رواني انسان از سه بعد يا بخش‌ مختلف ‌تشکيل يافته است. اين سه بخش عبارت‌اند از نهاد (ID)، خود(Ego) و فرا‌خود(Superego)، نهاد(ID)، بزرگترين بخش ذهن و منشأ همة سوائق و يا مخزن غرايز و نيروهاي خفته دروني و پنهان (ناخود آگاهي) انسان است. نهاد، مخزن همه آرزوها و خاطرات کودکي و قديمي است. 

قدرت تصور، تخيل، رؤيا پردازي و يا ايجاد دنياي خيالي از ابزارهاي نهاد است. لذت طلبي، کاهش تنش، اضطراب و تقاضاي ارضاي بدون چون و چراي نيازها و حفظ تعادل ارگانيسم از مشخصات مهم اين بخش از روان انسان است. قسمت اعظم رفتار ما به وسيله نيروهايي در نهاد هدايت مي‌گردد که اصلاً از آنها آگاه نيستيم. نهاد چون موتور يا اسب پرقدرتي است که سرشار از انرژي و توان ‌است نمي‌تواند تعقل و منطق داشته يا از ارزشي پيروي نمايد و يا جهتي را براي رسيدن به اهداف خاصي اتخاذ نمايد. ماهيت آن به گونه‌اي است که سرشار از عشق، نياز، خواسته، انرژي و توانائي صرف و خام است نهاد با شرايط اجتماعي دنياي ملموس ما در ارتباط نيست و ساختار آن از طريق تجربه هرگز نمي‌تواند نتيجه‌گيري و عملکرد خود را اصلاح نمايد. 

راه مهار و تعديل نهاد از طريق نيروي خود است. جالب اين که خود از بطن نهاد متولد شده و اهم وظيفة آن مديريت امور نهاد است. دکتر فرويد اعتقاد داشت که تمام انرژي رواني ما در غرايز متمرکز هستند. از اين رو نهاد جايگاه اصلي تمام انرژي‌هاي رواني انسان است. حتي دوبخش ديگر ذهن ( خودو فراخود ) انرژي خود را از نهاد دريافت مي‌کنند.